- ജേക്കബ് കോയിപ്പള്ളി
മലയാളസിനിമയ്ക്ക് മോഹന്‍ലാല്‍ നല്‍കിയ ഏറ്റവും പുതിയ ചിത്രമായ എമ്പുരാന്‍ (2025), ലൂസിഫര്‍ (2019) എന്നീ ചിത്രത്തിലെ വേഷങ്ങള്‍, 45 വര്‍ഷമായി നീണ്ടുനില്‍ക്കുന്ന അദ്ദേഹത്തിന്റെ മികച്ച കരിയറിലെയല്ലെങ്കിലും മലയാളസിനിമാചരിത്രത്തിലെ ഒരു സുപ്രധാന നാഴികക്കല്ലാണ്. സമാനതകളില്ലാത്ത അഭിനയവൈദഗ്ധ്യത്തിന് പേരുകേട്ട മോഹന്‍ലാല്‍, തലമുറകളിലുടനീളം പ്രേക്ഷകരെ ആകര്‍ഷിക്കുന്ന തന്റെ പ്രകടനങ്ങള്‍ അവിരാമം തുടരുന്നുമുണ്ട്. എമ്പുരാനില്‍, അദ്ദേഹം ഒരു വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞ വേഷം ഏറ്റെടുത്ത്, മലയാള സിനിമയിലെ തന്റെ പേരിന്റെ പര്യായമെന്നോണമായി മാറിയ നടനവൈഭവം, വൈകാരിക ഭാവത്തിന്റെ ആഴം, ചടുലത, കരിഷ്മ എന്നിവ പ്രദര്‍ശിപ്പിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നുമുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, തിരനോട്ടം (1978) മുതലുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ സിനിമകളുമായി എമ്പുരാനിലെ പ്രകടനത്തെ താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോള്‍, എമ്പുരാനിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചിത്രീകരണം ആകര്‍ഷകമാണെങ്കിലും, അത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്‍കാല മാസ്റ്റര്‍പീസുകളുടെയത്ര ഉയരങ്ങളിലെത്തുന്നില്ല എന്നത് വെളിപ്പെടുന്നുണ്ട്.
ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും മികച്ച നടന്മാരില്‍ ഒരാളായി സ്ഥാനം ഉറപ്പിച്ചത്ര ശ്രദ്ധേയമായ പ്രകടനങ്ങളാല്‍ സമ്പന്നമാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ കരിയര്‍. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ട് (1987) എന്ന ചിത്രത്തിലെ രഘുരാമന്‍ എന്ന കഥാപാത്രവും കിരീടം (1989) എന്ന ചിത്രത്തിലെ സേതുമാധവന്‍ എന്ന കഥാപാത്രവും മലയാള സിനിമാ പ്രേമികളുടെ മനസ്സില്‍ മായാതെ നില്‍ക്കുന്നു. സ്ഫടികം (1995) എന്ന ചിത്രത്തിലെ തോമസ് ചാക്കോ എന്ന കഥാപാത്രം കുടുംബബന്ധങ്ങളുടെ വേറിട്ട ഒരനുഭവമായിരുന്നു ഒപ്പം സ്‌നേഹത്തിന്റെയും പ്രണയത്തിന്റെയും കൂടെ ശക്തമായ ചിത്രീകരണത്തിന് വഴിയൊരുക്കി, ദേവാസുരം (1993) എന്ന ചിത്രവും അതിന്റെ തുടര്‍ച്ചയായ രാവണപ്രഭുവും (2001) മംഗലശ്ശേരി നീലകണ്ഠന്‍ എന്ന കഥാപാത്രവും മകനായി കാര്‍ത്തികേയന്‍ എന്ന വേഷത്തിലുമെത്തി ഇരട്ടവേഷങ്ങളിലും പൗരുഷത്തിന്റെയും നിസ്സഹായതയുടെയും ഭാവങ്ങളില്‍ അച്ഛനും മകനും ആയിട്ടും അവയില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ തീവ്രമായ കഥാപാത്രങ്ങളോടുള്ള സൂക്ഷ്മമായ സമീപനം പ്രകടമാക്കിയതു നമ്മള്‍ കണ്ടതാണ്.
വില്ലന്‍ വേഷത്തിലാണെങ്കിലും സിനിമയിലെ സിംഹാസനത്തട്ടിലേക്കുള്ള കാല്‍വയ്പ്പായ മഞ്ഞില്‍ വിരിഞ്ഞ പൂക്കള്‍ (1980) തുടങ്ങിയ ശേഷം വന്ന നിരവധിയനവധി കഥാപാത്രങ്ങളിലൂടെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ നടനചാരുത പ്രകടമാക്കി മലയാളിയുടെ മനസ്സില്‍ ഇടംപിടിച്ചയാളാണ് മോഹന്‍ലാല്‍. ഭ്രമരം (2009) സങ്കീര്‍ണ്ണവും വ്യത്യസ്തവുമായ കഥാപാത്രങ്ങളെ അവതരിപ്പിക്കാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ കഴിവ് വീണ്ടും എടുത്തുകാണിച്ചു. ഈ വേഷങ്ങളിലുടനീളം, ലളിതമായ കഥാപാത്രങ്ങള്‍ക്ക് ആഴം നല്‍കുന്ന കലയില്‍ മോഹന്‍ലാല്‍ പ്രാവീണ്യം നേടി. അത്തരം സിനിമകളില്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രകടനങ്ങള്‍ ഒരിക്കലും വെറും സംഭാഷണ അവതരണം മാത്രമായിരുന്നില്ല, മറിച്ച് ഭാവങ്ങളിലൂടെയും ശരീരഭാഷയിലൂടെയും സൂക്ഷ്മതകളിലൂടെ വികാരങ്ങള്‍ പ്രകടിപ്പിക്കുക എന്നതായിരുന്നു. അഥവാ കഥാപാത്രങ്ങളില്‍ ജീവിക്കുക തന്നെയായിരുന്നു
എമ്പുരാനുമായി താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോള്‍, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്‍കാല വേഷങ്ങളെ നിര്‍വചിച്ച അതേ വൈകാരിക സങ്കീര്‍ണ്ണതയിവിടെയില്ല എന്നുപറയാതെവയ്യ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അഭിനയസപര്യയുടെ കൈയെഴുത്തുപ്രതിയായി മാറിയ ആ കാന്തികസ്‌ക്രീന്‍ സാന്നിദ്ധ്യം അദ്ദേഹം അവിരാമം തുടര്‍ന്നും പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, കഥാപാത്രം ഇതിവൃത്തത്തിന്റെ അവിഭാജ്യഘടകമാണെന്നു തര്‍ക്കിക്കാമെങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്‍കാലചലച്ചിത്രങ്ങളില്‍ കാണുന്ന തരത്തിലുള്ള ബഹുമുഖ ചിത്രീകരണത്തിന് അത്ര ഇടം നല്‍കാത്ത ഒരു കഥാപാത്രത്തെയാണ് എമ്പുരാന്‍ അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. ഇതൊക്കെയാണെങ്കിലും. മോഹന്‍ലാലിന്റെ സമര്‍പ്പണവും ഭാവകൗശലവും മലയാളസിനിമയിലെ ആക്ഷന്‍-ഡ്രൈവഡ് ആഖ്യാനത്തിന് ഗണ്യമായ ഒരു നങ്കൂരമായി അദ്ദേഹത്തെ നിലനിര്‍ത്തുന്നു എന്നത് സമ്മതിച്ചേ തീരൂ.
മാത്രമല്ല, മോഹന്‍ലാലിന്റെ അഭിനയം ഇപ്പോഴും മികച്ചതാണെങ്കിലും, ഈ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ കുറച്ചുകൂടി ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല. കിരീടം, ഭരതം (1991) തുടങ്ങിയ സിനിമകളില്‍, ധാര്‍മ്മിക പ്രതിസന്ധികളും ആന്തരിക സംഘര്‍ഷങ്ങളും നേരിടുന്ന കഥാപാത്രങ്ങളെ അദ്ദേഹം സമര്‍ത്ഥമായി അവതരിപ്പിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, എമ്പുരാനില്‍, സത്തയെക്കാള്‍ പ്രവര്‍ത്തനത്തില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് കഥാപാത്ര പര്യവേക്ഷണത്തിന്റെ അതേ ആഴം അനുവദിക്കുന്നില്ല, ഇത് മോഹന്‍ലാലിന്റെ അപാരമായ കഴിവിന്റെ വ്യാപ്തിയെ പരിമിതപ്പെടുത്തുന്നു. മലയാളസിനിമ ആക്ഷനിലേക്കും അക്രമത്തിലേക്കും ചായുന്നത് തുടരുന്നതിനാല്‍, ഈ മാറ്റം കേരളത്തിലെ സമ്പന്നമായ കഥപറച്ചില്‍ പാരമ്പര്യത്തെ മറികടക്കുമോ എന്ന ആശങ്ക വര്‍ദ്ധിച്ചുവരികയാണ്.
ഉപസംഹാരമായി, എമ്പുരാനിലെ മോഹന്‍ലാലിന്റെ പ്രകടനം മികച്ചതും അഭിനയവൈദഗ്ദ്ധ്യം പ്രകടിപ്പിക്കുന്നതുമാണെങ്കിലും, ദേവാസുരം, സ്ഫടികം, കിരീടം തുടങ്ങിയ ചിത്രങ്ങളിലെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്‍കാല വേഷങ്ങളുടെ തിളക്കത്തിലേക്ക് അത് എത്തുന്നില്ല. മലയാള സിനിമയിലെ വര്‍ദ്ധിച്ചുവരുന്ന അക്രമപ്രവണത, സ്വാധീനശക്തിയായി ചില പ്രേക്ഷകര്‍ക്കിടയില്‍ മാത്രമായി പ്രചാരത്തിലുണ്ടെങ്കിലും, കേരളത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക സ്വത്വത്തിന്റെ മൂല്യത്തകര്‍ച്ചയ്ക്ക് അതൊരു വെല്ലുവിളിയായി വളരുന്നുണ്ട്, അതൊരു അപകടമാണ് സൃഷ്ടിക്കുന്നത്. വ്യവസായം വികസിക്കുമ്പോള്‍, മലയാള സിനിമയെ ചരിത്രപരമായി നിര്‍വചിച്ച സാമൂഹികവും ബൗദ്ധികവുമായ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളുമായി വാണിജ്യാകര്‍ഷണത്തെ എങ്ങനെ സന്തുലിതമാക്കാന്‍ കഴിയുമെന്ന് അധികാരികള്‍ നോക്കിക്കാണണം.
മലയാള സിനിമയിലെ അക്രമവും അതിന്റെ സാംസ്‌കാരിക പ്രത്യാഘാതങ്ങളും
സമകാലിക മലയാളസിനിമകളെ പോലെതന്നെ എമ്പുരാനും അതിന്റെ ഒരു ആഖ്യാന ഉപാധിയായി ശൈലീകൃതമായ അക്രമത്തെ അല്പം ഏറെയായിത്തന്നെ സ്വീകരിച്ചിക്കുന്നു എന്നുകാണാം. ലൂസിഫര്‍ (2019), കടുവ (2022) കലി, പണി, മാര്‍ക്കോ തുടങ്ങിയ സമീപകാല സിനിമകളില്‍ ഉദാഹരിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ വളര്‍ന്നുവരുന്ന പ്രവണത കേരളത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക ഘടനയില്‍ അതിന്റെ സ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ച് പ്രസക്തമായ ചോദ്യങ്ങള്‍ ഉയര്‍ത്തുന്നുണ്ട്. പരമ്പരാഗതമായി, യാഥാര്‍ത്ഥ്യബോധം, സാമൂഹിക വ്യാഖ്യാനം, സൂക്ഷ്മമായ കഥപറച്ചില്‍ എന്നിവയില്‍ ശ്രദ്ധകേന്ദ്രീകരിച്ചതിന് മലയാളസിനിമ പ്രശംസിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്നിരുന്നാലും, കാലക്രമേണ, സങ്കീര്‍ണ്ണമായ പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ക്കുള്ള പരിഹാരമായി ആക്രമണത്തെയും ശാരീരിക ഏറ്റുമുട്ടലിനെയും മയക്കുമരുന്നടക്കമുള്ള ലഹരിയെയും പലപ്പോഴും മഹത്വവല്‍ക്കരിക്കുന്ന, ഹൈ-ആക്ഷന്‍, അക്രമാസക്തമായ ആഖ്യാനങ്ങളിലേക്ക് സിനിമാവ്യവസായം മാറിയിട്ടുണ്ട്.
ബ്ലോക്ക്ബസ്റ്റര്‍ ചലച്ചിത്രനിര്‍മ്മാണത്തിലെ ആഗോളപ്രവണതകളെ സിനിമ കൂടുതല്‍ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന ഒരു വിശാലമായ പ്രവണതയുടെ ഭാഗമായി ഈ മാറ്റത്തെ കാണാന്‍ കഴിയും. പക്ഷെ, വിശാലമായ പ്രേക്ഷകരെ ആകര്‍ഷിക്കാനും ഈ വിഭാഗത്തെ ഉയര്‍ത്താനുമുള്ള ഒരു ശ്രമമായി ഇതിനെ കാണാമെങ്കിലും, മലയാളസിനിമ വളരെക്കാലമായി അറിയപ്പെടുന്ന സാംസ്‌കാരികവും ബൗദ്ധികവുമായ ആഴത്തെ ഇത് ദുര്‍ബലപ്പെടുത്തുന്നു എന്നത് കാണാതെപോകാനാവില്ല. സാഹിത്യം, സാമൂഹിക പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍, ബൗദ്ധികവ്യവഹാരങ്ങള്‍ എന്നിവയില്‍ ആഴത്തില്‍ വേരൂന്നിയ സംസ്ഥാനമായ കേരളം, അതിന്റെ സാംസ്‌കാരികവും സാമൂഹികവുമായ യാഥാര്‍ത്ഥ്യങ്ങളെ പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്ന സിനിമയില്‍ എപ്പോഴും അഭിമാനിച്ചിരുന്നു. എമ്പുരാന്‍ പോലുള്ള സിനിമകളില്‍ അക്രമത്തെ മഹത്വവല്‍ക്കരിക്കുന്നത് ഈ സാംസ്‌കാരിക ആദര്‍ശങ്ങളുടെ മൂല്യത്തകര്‍ച്ചയിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം, ഇത് യുവതലമുറയെ സമാധാനം, സഹിഷ്ണുത, സഹാനുഭൂതി എന്നിവയുടെ മൂല്യങ്ങളിലേക്ക് കണ്‍തുറക്കാതെയാക്കി, അവരെ സാമൂഹ്യബന്ധങ്ങളിലും സഹിഷ്ണുതയിലും നിന്ന് ബോധരഹിതരാക്കും എന്നൊരപകടമുണ്ട്.
അക്രമവാസനയും മയക്കുമരുന്നുലഹരിയും ഒക്കെ പ്രതിപാദിക്കുന്ന സിനിമകള്‍ വ്യാവസായികതാല്പര്യങ്ങള്‍ മാത്രം മുന്‍നിര്‍ത്തി ചിത്രീകരിച്ചു പ്രദര്‍ശിക്കപ്പെടുന്നുവെങ്കില്‍ നിയന്ത്രിക്കേണ്ടത് ആ വ്യവസായം നിയന്ത്രിക്കുന്നവരാണ്. എന്നാല്‍ സെന്‍സര്‍ബോര്‍ഡ് പോലെയുള്ള സംവിധാനങ്ങള്‍ കാര്യക്ഷമമായി പ്രവര്‍ത്തിക്കാതിരിക്കുമ്പോള്‍ വൈകാരികപോരാട്ടങ്ങള്‍, സ്വയം അവബോധം, ബന്ധങ്ങളെ തകര്‍ക്കാന്‍ ഭീഷണിപ്പെടുത്തുന്ന കാര്യങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാന്‍പഠിക്കല്‍ എന്നിവയെക്കുറിച്ച് കൂടുതല്‍ പറയുന്ന മലയാളത്തനിമയുള്ള ചലച്ചിത്രങ്ങള്‍ ഏറെയുണ്ടാകട്ടെ എന്നാശിക്കാനേ നമുക്ക് കഴിയൂ.
